Các hiệp định thương mại tự do (FTAs) cần phải có các điều khoản đặc biệt phân biệt giữa các hợp tác xã tài chính với các định chế tài chính khác.

Các thị trường mới nổi đang giữ một vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế thế giới và dự báo đến năm 2050 sẽ chiếm 2/3 GDP toàn cầu. Tuy nhiên, các FTAs hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu của các nền kinh tế mới nổi khi không có các điều khoản đặc biệt cho sự phát triển của các hợp tác xã tài chính, một báo cáo mới phát hành của Công ty kiểm toán, tư vấn và quản lý tài chính PwC nhận định.

Báo cáo “Tăng cường khả năng tiếp cận tài chính: các FTAs cần đảm bảo sự nhìn nhận đối với các hợp tác xã tài chính” được trình bày tại cuộc họp các nhà lãnh đạo thế giới trong khuôn khổ Hội nghị lần 3 về Tài trợ phát triển diễn ra tại Addis Ababa từ ngày 13 đến 16 tháng 7, khởi động cho chương trình tăng cường hỗ trợ về tài chính lấy con người làm trung tâm của phát triển bền vững.

Báo cáo của PwC khẳng định các FTA cần có những điều khoản đặc biệt cho sự hợp tác giữa các tổ chức tài chính và nhìn nhận những lợi ích mà các hợp tác xã tài chính (tổ chức tài chính vi mô) có thể mang lại cho các nền kinh tế mới nổi, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và kinh doanh nhỏ.

Tiến sĩ Anna Jerzewska, chuyên gia cao cấp của PwC về hải quan và thương mại quốc tế cho biết: “FTAs có thể thúc đẩy sự phát triển của thị trường dịch vụ tài chính (FS) tuy nhiên việc không phân định giữa các tổ chức tài chính vi mô và các thể chế tài chính khác đã không thể tối ưu hóa lợi ích mà các hợp tác xã tài chính có thể mang lại”.

Ưu điểm của các tổ chức tài chính vi mô tại những cộng đồng gặp hạn chế về nguồn lực tài chính là khả năng đáp ứng ở mức độ cao trước các nhu cầu cụ thể, đẩy nhanh vòng quay vốn và mang lại cơ hội nâng cao kỹ năng cho người dân địa phương.

Trong khi đó, cùng với việc mở cửa thị trường các định chế tài chính lớn đã xuất hiện nhưng lại có xu hướng tập trung vào các khách hàng giàu có với nhiều tiềm năng về lợi nhuận hơn là cung cấp tín dụng cho nông dân và doanh nghiệp nhỏ. 

Về nguyên tắc, FTAs bao trùm từ lĩnh vực thương mại hàng hóa, dịch vụ đến các vấn đề khác liên quan đến thương mại. Tuy nhiên, trên thực tế dịch vụ và các biện pháp liên quan đến thương mại thường được đề cập đến trong trong giai đoạn 2 của các cuộc đàm phán. Điều này, theo PwC là cơ hội để xem xét lại các mô thức FTA và đặt các tổ chức tài chính vi vô vào đúng vị trí của nó.

Nông nghiệp và doanh nghiệp nhỏ là đối tượng tự nhiên của các hợp tác xã tài chính

Theo PwC, nông nghiệp và doanh nghiệp nhỏ là đối tượng tự nhiên của các hợp tác xã tài chính bởi các tổ chức này hoạt động vì trách nhiệm xã hội, hướng đến cộng đồng, lợi nhuận được mang trở lại cho người gửi tiền và thường sẽ ổn định hơn trước các cuộc khủng hoảng tài chính.

Ví dụ, trong lĩnh vực nông nghiệp việc tiếp cận với ngân hàng và tín dụng là điều cần thiết cho sự phát triển của sản xuất lương thực bền vững. Nhưng vì biến động giá cả trên thị trường nông nghiệp rất cao, đặc biệt là ở các nền kinh tế mới nổi, và các khoản bảo đảm hay tài sản thế chấp thường bất định do đó các ngân hàng thương mại ở các nước này không mặn mà khi cho vay với người nông dân.

Thiếu vốn cũng đẩy các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) rơi vào cái bẫy phát triển tương tự như nông dân. Mặc dù doanh nghiệp SMEs chiếm tới 45% thị trường lao động tại các thị trường mới nổi nhưng chỉ 1/3 doanh nghiệp SMEs có khả năng tiếp cận được dòng chảy tín dụng (theo số liệu của Diễn đàn kinh tế thế giới).

Ngân hàng thế giới (WB) ước tính thiếu hụt tín dụng của các doanh nghiệp SMEs tại các nền kinh tế mới nổi là từ khoảng 900 tỉ USD đến 1,1 nghìn tỉ USD. Do đó, một lần nữa các các tổ chứng tài chính vi mô cho thấy vai trò của mình trong việc duy trì nguồn vốn cho thành phần kinh tế quan trọng này.

Cũng theo PwC, các điều khoản trong các siêu FTA (FTA cấp khu vực) sẽ mang lại một khuôn khổ hữu ích cho phép các tổ chức tài chính vi mô quốc tế hiện diện nhiều hơn tại các thị trường mới nổi - nơi mà loại hình tài chính này vẫn còn kém phát triển. Khi đó một môi trường hỗ trợ nhiều hơn cho sự phát triển tại chỗ sẽ được thúc đẩy và do đó cần nhiều hơn những ý kiến và tranh luận về vấn đề này.

Andrew Jurczynski, Giám đốc toàn cầu của PwC kết luận: “Hợp tác xã tài chính là sự đóng góp độc đáo cho các nền kinh tế cũng như phúc lợi của người dân. Các thị trường mới nổi đang phải đối mặt với thách thức cấp bách là làm thế nào để phát triển ngành nông nghiệp cũng như giúp các doanh nghiệp SMEs cạnh tranh ở cấp độ quốc gia và khu vực từ đó nâng cao chất lượng sống của người dân. Do đó, vai trò quan trọng của các tổ chức tài chính vi mô cần được thừa nhận để bổ sung thêm những điều khoản đặc biệt vào các FTAs - góp phần định hình nên khuôn khổ cho sự phát triển tiếp theo của loại hình tài chính này”.  

PwC là một trong những tập đoàn hàng đầu về kiểm toán và tư vấn dịch vụ tài chính, hiện diện tại 157 quốc gia trên thế giới.

Theo www.pwc.com – PC

Từ khóa: hiệp định thương mại tự do, cần nhìn nhận, tầm quan trọng, tổ chức tài chính vi mô, phát triển, các nền kinh tế mới nổi