Dưới góc độ quản lý nhà nước về đầu tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định rằng việc thực thi Quy tắc về thuế tối thiểu toàn cầu sẽ có những tác động trực tiếp tới môi trường đầu tư, đồng thời, tạo ra những thách thức mới trong quá trình thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam và đầu tư của các doanh nghiệp Việt Nam ra nước ngoài trong thời gian tới.

Ngày 20/3, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức cuộc họp nhằm lấy ý kiến về tác động của thuế suất tối thiểu toàn cầu với thu hút đầu tư tại Việt Nam để có cơ sở xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Là một quốc gia tiếp nhận đầu tư lớn, Việt Nam đã có nhiều chính sách ưu đãi đầu tư, trong đó nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) được hưởng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ 10%, thậm chí nếu đang trong thời gian miễn giảm thuế thì thuế suất còn thấp hơn.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc, Việt Nam đang thu hút, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào Việt Nam thông qua các biện pháp ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, trong đó, ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là biện pháp quan trọng nhất.

Với việc tham gia vào Quy tắc, Việt Nam cần điều chỉnh chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư để tương thích với thuế tối thiểu toàn cầu và ít tác động nhất đến các doanh nghiệp đã và đang đầu tư tại Việt Nam, bảo đảm nhất quán trong chính sách thu hút và bảo đảm đầu tư cho các nhà đầu tư đã, đang và sẽ đầu tư tại Việt Nam. “Suốt gần 35 năm mở cửa, Việt Nam luôn nhất quán chủ trương, thu hút đầu tư nước ngoài là tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, có tính tiên lượng cao. Thời gian áp dụng Quy tắc về thuế tối thiểu toàn cầu đang đến gần, đòi hỏi Việt Nam phải đẩy nhanh tiến trình nghiên cứu các chính sách và giải pháp khi Quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu được thực thi rộng rãi” – Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh.

Nhằm bảo đảm ưu đãi đầu tư cho các nhà đầu tư và xem xét cơ chế để thu hút đầu tư, Thứ trưởng thông tin thêm, khi thuế suất tối thiểu toàn cầu được áp dụng thì tất cả những ưu đãi trước đây và hiện nay mà Việt Nam dành cho các doanh nghiệp như miễn thuế hay thuế suất dưới 15% sẽ không còn tác dụng nữa. Điều này sẽ ảnh hưởng đáng kể tới chính sách, tới phương tiện, tới công cụ để thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam. Vấn đề đặt ra là nếu Việt Nam không thu thêm thuế thì các doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng chịu thuế thu nhập toàn cầu cũng phải nộp bổ sung tại các nước khác. Do vậy, Việt Nam cần phải nhanh chóng điều chỉnh chính sách ưu đãi thu hút đầu tư thế nào để tương thích với thuế tối thiểu toàn cầu và ít tác động nhất đến các doanh nghiệp đã đầu tư tại Việt Nam và là công cụ để thu hút nguồn đầu tư mới vào Việt Nam, đảm bảo chính sách thu hút đầu tư của Việt Nam những năm qua.

Thuế tối thiểu toàn cầu dự kiến được áp dụng từ năm 2024, điều đó ảnh hưởng đến tất cả các doanh nghiệp đa quốc gia có doanh thu toàn cầu trên 750 triệu euro và có mức lợi nhuận trên 10% sẽ bị áp dụng mức thuế suất tối thiểu 15%.

Tại cuộc họp, các nhà đầu tư lớn tại Việt Nam như Samsung, Canon và các Hiệp hội doanh nghiệp đều rất quan tâm đến các chính sách sắp tới của Việt Nam khi thuế thu nhập doanh nghiệp bị “cào bằng”.

Ông Nakajima Takeo, Trưởng đại diện Cơ quan Xúc tiến thương mại Nhật Bản cho rằng, việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến việc giữ chân nhà đầu tư hiện hữu và thu hút các nhà đầu tư mới bởi Việt Nam đang dùng chính sách thuế để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Ông Nguyễn Hải Minh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam cho rằng, khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu thì các doanh nghiệp châu Âu là các doanh nghiệp bị ảnh hưởng rất lớn nhưng phải xác định thuế tối thiểu toàn cầu là cuộc chơi toàn cầu. Trong cuộc chơi toàn cầu này, Việt Nam có nhiều lợi thế nếu Việt Nam kịp thời giải quyết một số vấn đề trong thủ tục hành chính.

Theo ông Minh, trong cuộc khảo sát mới đây do hiệp hội này tổ chức thì đa số các doanh nghiệp đều hài lòng với môi trường đầu tư đang dần được cải thiện, 70% cho rằng cần phải cải thiện thủ tục hành chính, 53% cho rằng Việt Nam cần cải thiện cơ sở vật chất kỹ thuật và 28% là quan tâm đến vấn đề thuế. Ông Minh nói: “Với những tập đoàn có doanh thu trên 750 triệu euro thì thuế không phải là vấn đề”. Đại diện này cũng đề xuất việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, đầu tư cơ sở hạ tầng, đặc biệt là đầu tư năng lượng tái tạo.

Các đại diện doanh nghiệp tham gia cuộc họp cũng đưa ra sáng kiến Việt Nam phải giữ được quyền thu thuế tối thiểu toàn cầu trên đất Việt Nam để có thể vận dụng linh hoạt và nhanh chóng các chính sách hỗ trợ nhà đầu tư trong tình hình mới.

"Từ cuối năm 2021, trong Tuyên bố về giải pháp hai trụ cột để giải quyết những thách thức về thuế phát sinh từ nền kinh tế số, các nước G20 thông qua Quy tắc về thuế tối thiểu toàn cầu. Theo đó, đã kêu gọi Diễn đàn “Hợp tác chung thực hiện các giải pháp chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển lợi nhuận” nhanh chóng xây dựng các quy tắc mẫu và hiệp định đa phương như đã thống nhất, nhằm đảm bảo các quy tắc mới sẽ có hiệu lực ở cấp độ toàn cầu vào năm 2024. Việt Nam là một trong các nước tham gia Quy tắc trên. Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Tổ Công tác do Bộ Tài chính làm cơ quan thường trực. 

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc đánh giá cao các đề xuất, khuyến nghị của các tổ chức, doanh nghiệp và chuyên gia với Việt Nam. Theo Thứ trưởng, trong thời gian tới, các bộ, ngành có liên quan của Việt Nam sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét việc áp dụng các biện pháp kịp thời và phù hợp để: góp phần hài hoà lợi ích giữa nhà nước và nhà đầu tư; giữ gìn hình ảnh ổn định của môi trường đầu tư của Việt Nam; khuyến khích các nhà đầu tư duy trì, mở rộng hoạt động đầu tư tại Việt Nam; tiếp tục thu hút được các dự án đầu tư trọng điểm phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn mới./.

Nguồn: Báo điện tử của Đảng công sản Việt Nam

Từ khóa: Việt Nam, thuế tối thiểu toàn cầu