Hôm thứ Tư ngày 24-4-2024, Nghị viện châu Âu đã bật đèn xanh lần cuối cho các quy định mới buộc các doanh nghiệp giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đối với nhân quyền và môi trường.

Nghị viện Châu Âu đã thông qua với 374 phiếu chống lại 235 với 19 phiếu trắng chỉ thị “ hoạt động thẩm tra” mới, đã được thống nhất với Hội đồng, yêu cầu các doanh nghiệp và các đối tác upstream và downstream, trong đó có cung cấp, sản xuất và phân phối nhằm ngăn ngừa, chấm dứt hoặc giảm thiểu ảnh hưởng bất lợi về nhân quyền và môi trường. Ảnh hưởng như vậy sẽ bao gồm chế độ nô lệ, lao động trẻ em, bóc lột sức lao động, mất đa dạng sinh học, ô nhiễm hoặc phá hủy di sản thiên thiên.

Kế hoạch chuyển tiếp và cách tiếp cận dựa trên rủi ro

Quy định sẽ áp dụng cho các công ty EU và các công ty mẹ với hơn 1000 nhân viên và doanh thu trên toàn thế giới lớn hơn 450 triệu euro. Quy định cũng sẽ áp dụng cho các công ty có thỏa thuận nhượng quyền hoặc cấp phép ở EU để đảm bảo bản sắc của tập đoàn công ty có doanh thu trên toàn thế giới cao hơn 80 triệu euro nếu tiền bản quyền đã được tạo ra ít nhất 22,5 triệu euro. Các công ty ngoài EU, công ty mẹ và công ty có thỏa thuận nhượng quyền hoặc cấp phép trong EU đạt đến ngưỡng doanh thu ở EU cũng sẽ được đề cập. Các công ty này sẽ phải tích hợp hoạt động thẩm tra vào chính sách của họ, thực hiện các khoản đầu tư liên quan, tìm kiếm sự đảm bảo trong hợp đồng từ các đối tác, cải thiện kế hoạch kinh doanh hoặc hỗ trợ các đối tác kinh doanh vừa và nhỏ nhằm đảm bảo tuân thủ các nghĩa vụ mới. Các công ty cũng sẽ phải áp dụng kế hoạch chuyển đổi làm cho mô hình kinh doanh của họ tương thích với giới hạn mức nóng lên toàn cầu theo Hiệp định Paris là 1.5°C.

Tiền phạt và bồi thường cho nạn nhân

Các quốc gia thành viên sẽ được yêu cầu cung cấp cho các thông tin trực tuyến của công ty về nghĩa vụ hoạt động thẩm tra thông qua các cổng thông tin thực tế có hướng dẫn của Ủy ban. Họ cũng sẽ thành lập hoặc chỉ định một cơ quan giám sát để điều tra và áp dụng xử phạt đối với các công ty không tuân thủ. Những điều này sẽ bao gồm: “đặt tên và xấu hổ” và tiền phạt lên đến 5% doanh thu ròng trên toàn thế giới. Ủy ban sẽ thành lập Mạng lưới Cơ quan Giám sát Châu Âu nhằm hỗ trợ các công ty và cho phép trao đổi cách thực hiện tối ưu. Các công ty sẽ chịu trách nhiệm cho các thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ thẩm định và sẽ phải bồi thường đầy đủ cho các nạn nhân.

Trích dẫn

Sau cuộc bỏ phiếu toàn thể, lãnh đạo MEPs cho biết: “Cuộc bỏ phiếu hôm nay là một cột mốc quan trọng cho các hoạt động kinh doanh có trách nhiệm và một bước tiến đáng kể hướng tới chấm dứt hành vi bóc lột sức lao động và hành tinh của công ty cao bồi. Đạo luật này là một thỏa hiệp đầy cam go và kết quả của nhiều năm thương lượng khó khăn. Tôi tự hào về những gì đạt được với các đồng minh tiến bộ, trong nhiệm vụ tiếp theo của Nghị viện, chúng tôi sẽ đấu tranh không chỉ để thực hiện nhanh chóng mà còn để làm cho nền kinh tế Châu Âu bền vững hơn nữa.”

Các bước tiếp theo

Chỉ thị bây giờ cũng cần được Hội đồng chính thức thông qua, ký kết và công bố trên Tạp chí chính thức EU. Nó sẽ có hiệu lực sau hai mươi ngày. Các quốc gia thành viên sẽ có hai năm để chuyển các quy định mới vào luật quốc gia.

Các quy định mới (ngoại trừ nghĩa vụ giao tiếp) sẽ dần áp dụng đối với các công ty EU (và các công ty ngoài EU đạt đến ngưỡng doanh thu ở EU):

• Từ năm 2027 đối với các công ty có hơn 5000 nhân viên và doanh thu toàn cầu cao hơn 1500 triệu euro;
• Từ năm 2028 đối với các công ty có hơn 3000 nhân viên và doanh thu toàn cầu 900 triệu euro;
• Từ năm 2029 đối với tất cả các công ty còn lại trong phạm vi chỉ thị (bao gồm những công ty có trên 1000 nhân viên và doanh thu trên toàn thế giới cao hơn 450 triệu euro).

Nội dung thực hiện

Nghị viện luôn kêu gọi tăng cường trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp và luật pháp về hoạt động thẩm tra bắt buộc. Đề xuất của Ủy ban được đưa ra vào ngày 23 tháng 2 năm 2022 bổ sung cho các đạo luật lập pháp hiện hành và sắp tới, điển hình như các quy định về nạn phá rừng, quy định về xung đột khoáng chất và quy định cấm các sản phẩn được làm bằng lao động cưỡng bức.

Bằng việc thông qua luật này, Nghị viện đang đáp ứng mong đợi của người dân liên quan đến tiêu dùng bền vững như được nêu trong Đề xuất 5(13), làm vững mạnh khía cạnh đạo đức của thương mại như được nêu trong các đề xuất 19(2) và 19(3) và mô hình tăng trưởng bền vững đã được nêu trong đề xuất 11(1) và 11(8) của kết luận Hội nghị về Tương lai của Châu Âu.

Nguồn: European Parliament

Từ khóa: hoạt động thẩm tra, nhân quyền, môi trường