Trong cuộc phỏng vấn độc quyền của The ASEAN Post, Francesco Alberti đã phỏng vấn ông Igor Driesmans, đại diện của Liên minh châu Âu (EU) tại ASEAN, về mối quan hệ giữa EU và cộng đồng ASEAN cũng như vai trò của khối thương mại này trong thế giới bấp bênh và ngày càng phân cực như hiện nay.

Tình hình hiện tại của mối quan hệ EU-ASEAN là gì?

“Tôi sẽ gọi mối quan hệ này thật tuyệt vời”.

EU là một trong những đối tác quan trọng của ASEAN. Ví dụ, EU là nhà tài trợ lớn nhất của quỹ phát triển với hơn 200 triệu EUR (236 triệu USD) đã đầu tư vào một số dự án với mục đích cải thiện sự kết nối và hội nhập khu vực.

“Chúng tôi cũng là nhà đầu tư đầu tiên trong khu vực và tham gia toàn diện nhất với hơn 20 nhóm lĩnh vực đầu tư bao gồm việc phát triển các lĩnh vực từ tính toán hiệu suất cao đến thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn.”

Về mặt chính trị, EU đặc biệt coi trọng vai trò trung tâm của ASEAN

“Điều đó có nghĩa là chúng tôi muốn ASEAN duy trì vị trí trung tâm của cấu trúc chính trị mà họ đã thiết lập rất thành công. Tóm lại, đó là một mối quan hệ rất gắn kết và thành công”

Vai trò của ASEAN về thương mại và vai trò chính trị của ASEAN trên trường quốc tế là gì?

Về mặt thương mại, các nước thành viên ASEAN đã rất tích cực xây dựng một Cộng đồng Kinh tế ASEAN. Điều thành công là việc bãi bỏ thuế quan để tạo thuận lợi cho thương mại. Tuy nhiên, các rào cản phi thuế quan (NTBs) lại tăng lên rõ rệt như được nêu rõ trong Báo cáo Hội nhập ASEAN năm 2019.

“EU đang nỗ lực cung cấp sự hỗ trợ cho ASEAN trong việc thiết lập các tiêu chuẩn, tạo thuận lợi thương mại và các lĩnh vực khác nhằm thúc đẩy nhanh việc loại bỏ các rào cản phi thuế quan (NTBs). Vẫn còn rất nhiều tiềm năng kinh tế chưa được khai thác và chúng tôi muốn hướng tới mục tiêu chung là đạt được thương mại tự do hoàn toàn trong khu vực ”

Về mặt chính trị, sức mạnh lớn nhất của ASEAN là “sức mạnh triệu tập”. Không có tổ chức nào khác, kể cả EU, có được sức mạnh này. ASEAN đã cố gắng thiết lập một cấu trúc an ninh khu vực có sức ảnh hưởng và thu hút các đối tác tham gia đối thoại bao gồm tất cả các cường quốc trên thế giới do ASEAN đóng vai trò trung tâm. Thông thường, trong các cuộc họp quốc tế, những người đứng đầu chính phủ và các bộ trưởng sẽ cử đại diện của họ tham dự, nhưng khi ASEAN kêu gọi một cuộc họp, tất cả lãnh đạo các nước trực tiếp tham dự.

“Điều này cho thấy rõ ràng rằng thế giới rất coi trọng ASEAN.”

Quan hệ EU - ASEAN về an ninh đang như thế nào?

EU đã tăng cường đáng kể cam kết về quốc phòng và an ninh với ASEAN. Hiện nay chúng tôi có một đội ngũ cố vấn về vấn đề chống khủng bố đặt tại Jakarta. Ngoài ra, chúng tôi còn tham gia với ASEAN về lĩnh vực an ninh mạng và an ninh hàng hải. Tôi muốn nói rằng sự hợp tác giữa hai phía, đặc biệt là trong các lĩnh vực an ninh phi truyền thống, đang được mở rộng nhanh chóng. "

“ASEAN mong đợi sự hỗ trợ của EU trong việc duy trì trật tự thế giới dựa trên luật lệ và tôn trọng luật pháp quốc tế, và chúng tôi hy vọng có thể đáp ứng được kỳ vọng của họ”.

Đại dịch COVID-19 và xu hướng tách khỏi Trung Quốc có mang lại lợi ích cho ASEAN không?

Khi nói đến lĩnh vực sản xuất chế tạo, một số quốc gia thành viên ASEAN có thể tìm thấy cơ hội thu hút các đầu tư mới vào lĩnh vực sản xuất, chẳng hạn như Việt Nam, Thái Lan và Indonesia.

“Xu hướng chia tách với Trung Quốc sẽ tạo khó khăn hơn cho ASEAN và châu Âu trong các lĩnh vực như ngân hàng, tài chính, công nghệ và dịch vụ. Chúng tôi thấy rằng các nước ASEAN cố gắng giữ quan điểm trung lập và có quan hệ tốt với tất cả các bên tham gia”.

EU đã viện trợ gì cho ASEAN để khu vực này vượt qua đại dịch?

“Đôi khi EU không giỏi trong việc thông tin những gì chúng tôi làm. Chính sách của chúng tôi là hỗ trợ trung và dài hạn cho sự phục hồi kinh tế của khu vực. ”

Năm nay, EU và các nước thành viên đã phân bổ 800 triệu EUR (946 triệu USD) để hỗ trợ các nước ASEAN. "Khoản hỗ trợ này là nhiều hơn những gì Trung Quốc, hoặc Hoa Kỳ đã đóng góp."

Ví dụ, chúng tôi đã cung cấp và tài trợ cho một chương trình ở Myanmar “hỗ trợ các nữ công nhân ngành may mặc bị mất việc làm vì COVID-19, chúng tôi đã làm việc cùng với Viện Pasteur tại Lào và Campuchia và đã tài trợ cho hai bệnh viện ở Indonesia.”

“Chúng tôi xây dựng các chương trình mục tiêu hành động cụ thể, luôn lắng nghe nhu cầu chính phủ các nước để đảm bảo chương trình mục tiêu của chúng tôi đề ra là cần thiết và những điều đó sẽ tạo ra sự khác biệt trong dài hạn. Mục tiêu của chúng tôi không thể thấy được kết quả rõ ràng trong tầm nhìn ngắn hạn. ”

Đó là những cách EU tin rằng có thể tạo ra sự khác biệt trong khu vực. Chúng tôi đã chứng tỏ được rằng EU cũng là một đối tác đáng tin cậy trong các thời kỳ khủng hoảng.”

ASEAN tiến bộ như thế nào trên lĩnh vực Biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường?

Biến đổi khí hậu và môi trường là hai lĩnh vực mà chúng tôi tham gia thực hiện rất nhiều dự án tại ASEAN. Các nước thành viên ASEAN nhận ra đó là cơ hội không thể bỏ qua và đang triển khai thực hiện cùng với chúng tôi. Một ví dụ thành công chính là dự án Thực thi Luật lâm nghiệp, Quản trị rừng và Thương mại lâm sản (FLEGT) ”.

Indonesia, một trong những nhà xuất khẩu gỗ hàng đầu của Châu Á vào thị trường EU, đã bắt đầu cấp giấy phép FLEGT để cấp phép cho các sản phẩm gỗ hợp pháp mà nước này xuất khẩu sang EU. Quốc gia tiếp theo sẽ là Việt Nam- thành viên của ASEAN.

“Một dự án khác mà chúng tôi đang tham gia là việc sử dụng bền vững các vùng đất than bùn, điều này sẽ góp phần giảm thiểu một số lượng lớn khí thải CO2. Ngoài ra, vào cuối năm nay, chúng tôi hy vọng sẽ bắt đầu tham gia vào lĩnh vực năng lượng tái tạo. Chúng tôi muốn có nhiều chương trình như thế này hơn và lý tưởng nhất là đạt được ‘Thỏa thuận xanh’ giữa EU-ASEAN”.

Có phải ASEAN sẽ phát triển thành một thực thể chính trị gắn kết hơn?

ASEAN dựa trên “nguyên tắc đồng thuận”, nguyên tắc gần như bất khả xâm phạm. ASEAN là một cộng đồng rất đa dạng. Sự đa dạng về chính trị, dân tộc, tôn giáo, xã hội và kinh tế và sẽ luôn được duy trì. Điều đó không có nghĩa là các nước thành viên ASEAN không thể tạo được tiếng nói của mình. Các nước thành viên đã đạt được một lập trường chung về một số vấn đề như Biển Đông và các vấn đề người thiểu số Rohingya ở bang Rakhine của Myanmar.

“Một số nước thành viên có thể không đồng ý, một số nước có thể cảm thấy điều đó chưa đủ tham vọng, nhưng sự đồng thuận là nguyên tắc nền tảng trong hoạt động của ASEAN và nó đã hoạt động tốt. Về lâu dài, tôi nghĩ ASEAN sẽ trở thành một thực thể gắn kết về mặt chính trị hơn. ”

Sẽ sớm có Hiệp định Thương mại Tự do EU-ASEAN?

“Thật không may, điều đó không thể xảy ra trong ngắn hạn. Chính sách của chúng tôi là đi từng bước nhỏ trước khi tiến tới một Hiệp định Thương mại Tự do toàn diện giữa EU và ASEAN. Hiện tại, chúng tôi đã có FTA với Singapore và Việt Nam, đồng thời đang đàm phán với Indonesia, Thái Lan và Philippines ”.

“Hiện tại vẫn còn khoảng cách giữa EU và ASEAN về tham vọng của mỗi bên đối với FTA liên khu vực trên. Trong khi chúng tôi muốn đưa các vấn đề cạnh tranh, mua sắm chính phủ và phát triển bền vững vào các cuộc đàm phán, thì ASEAN lại thận trọng hơn trong vấn đề này”.

Việc ký kết các FTA mất rất nhiều thời gian. FTA Nhật Bản-ASEAN và Hoa Kỳ-ASEAN đã mất nhiều thập kỷ để đàm phán.

“Vì vậy, thật khó để đưa ra một mốc thời gian cụ thể, nhưng tôi rất hy vọng trong khoảng 10 đến 15 năm tiếp theo Hiệp định sẽ được ký kết.

Chiến lược của EU trong việc kết nối giữa châu Âu và châu Á khi bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch là gì?

Chúng ta cần tăng gấp đôi khả năng kết nối và hội nhập, nếu chúng ta muốn thấy sự phục hồi hoàn toàn trong những tháng tới và năm tới. Cơ sở hạ tầng, hội nhập kỹ thuật số và hàng không là những chủ đề chính mà chúng tôi đang thực hiện ”.

“Vào ngày 26 tháng 8, chúng tôi đã tham gia cuộc họp tham vấn của Ủy ban Điều phối Kết nối ASEAN và nhận thấy mong muốn mạnh mẽ của cả cộng đồng ASEAN và các đối tác nhằm thúc đẩy các dự án liên kết, dù còn nhiều khó khăn trong bối cảnh của đại dịch.”

Nguồn: The Asean Post

Từ khóa: diễn ra, tiếp theo,mối quan hệ, EU, ASEAN