Indonesia và Thái Lan là hai nước chiếm đến hơn 80% sản lượng sản xuất ô tô của ASEAN. Nền kinh tế của Indonesia đang tăng trưởng một cách nhanh chóng, và thị trường xe ô tô nội địa rất lớn. Theo thời gian 2 nước này sẽ trở thành cả hai nhà sản xuất và tiêu dùng xe ô tô lớn nhất trong khu vực.

Thị trường ô tô nội địa của Thái Lan tuy kém năng động hơn Indonesia, nhưng lại là đất nước được gọi  là "Detroit phương Đông", Thái Lan hiện đang có sản lượng xuất khẩu xe hơi lớn hơn phần còn lại của ASEAN cộng lại (2,5 triệu chiếc vào năm 2013).

Tuy nhiên, ngành công nghiệp ô tô của Thái Lan cũng đang phải đối mặt với những vấn đề lớn đó là tiền lương và tình trạng thiếu lao động có tay nghề cao đang tăng lên. Trong ngắn hạn, xu hướng phải cắt giảm số lượng lao động nước ngoài là không tránh khỏi, sự xuất hiện của AEC sẽ giúp làm giảm bớt những khó khăn này, vì một trong nhưng mục tiêu của AEC là tạo điều kiện cho lao động có tay nghề cao di chuyển tự do.

Thái Lan có thể sẽ vẫn là một cơ sở sản xuất cho các nhà sản xuất xe hơi Nhật Bản; các công ty Nhật Bản đã là các nhà đầu tư lớn nhất ở Thái Lan trong nhiều thập kỷ qua. Các công ty Nhật Bản từ lâu đã dùng Thái Lan để xuất khẩu xe (xe tải và đặc biệt là pick-up và xe hydbird) sang Nhật Bản và các nơi khác ở châu Á. Ngành công nghiệp ô tô Thái Lan cũng là nơi có mức độ nội địa hoá cao nhất; khoảng 80% nguyên liệu đầu vào trong ngành công nghiệp ô tô được sản xuất trong nước. Ford (Mỹ), đã cắt giảm sản xuất tại Úc, nơi mà chi phí cũng đang tăng lên, và noi theo tấm gương của Nhật Bản, chuyển sang mở rộng mạnh mẽ các cơ sở sản xuất của mình tại Thái Lan.

AEC sẽ giúp các nhà sản xuất thực hiện chiến lược "Thái Lan +1" và đây là một thực tế trong ngành công nghiệp ô tô. Ý tưởng "Thái Lan +1", được thông qua bởi nhiều công ty sản xuất ở Đông Nam Á, mục đích của nó là phục vụ thị trường bằng cách xây dựng "nhà máy mẹ" ở Thái Lan và một nhà máy khác ở Campuchia, Lào, Việt Nam hoặc Myanmar. Các công ty theo đuổi chiến lược này vì nó cho phép họ hoạt động từ quốc gia lớn nhất và phát triển nhất lục địa Đông Nam Á (với một nguồn cung cấp đủ năng lượng, lao động lành nghề và cơ sở công nghiệp phát triển), trong khi dần dần xây dựng năng lực sản xuất trong khu vực phát triển nhanh chóng. Ngành công nghiệp ô tô đã tính đến việc sản xuất tại Việt Nam, là quốc gia giàu nhất trong bốn quốc gia kể trên, nơi đây đã có khoảng 100.000 chiếc xa hơi được sản xuất vào năm 2013 (tương đương khoảng 2% tổng sản lượng ô tô trong ASEAN).

Sự di chuyển tự do lao động và vốn chắc chắn sẽ đóng một vai trò trong quyết định của các công ty về nơi sản xuất. AEC đã có kế hoạch chi tiết đưa ra các biện pháp để tăng sự di chuyển tự do của lao động có tay nghề, trong đó có việc công nhận trình độ chuyên môn, việc loại bỏ các rào cản quan liêu về thị thực và thẻ lao động và tăng cường hợp tác giữa các trường đại học.

Tuy nhiên, không chắc chắn sẽ đảm bảo về quyền tiếp cận thị trường lao động. Dòng chảy lao động thực tế sẽ chỉ tăng nếu các nước thành viên bỏ các hạn chế về số lượng lao động nước ngoài và loại bỏ rào cản quan liêu và các quy định mà có xu hướng ủng hộ người lao động trong nước hơn người nước ngoài. Tóm lại, trong ngắn hạn, AEC sẽ không làm thay đổi hệ thống phân cấp sản xuất ô tô trong ASEAN. Vào năm 2013, Thái Lan chiếm 55% xe ô tô sản xuất trong khối kinh tế, tiếp theo là Indonesia (27%), Malaysia (14%), Việt Nam (2%) và Philippines (2%).

Malaysia, nước sản xuất ô tô lớn thứ ba trong ASEAN, có khả năng bị ảnh hưởng bời AEC. Hiện nay các công ty nước ngoài muốn sản xuất ô tô hoặc phụ tùng ô tô thì phải lập liên doanh với các đối tác địa phương, trong đó có 2 công ty sản xuất xe hơi của nhà nước, Proton và Perodua hiện đang thống thị thị trường nội địa. Và việc có thêm đối thủ cạnh tranh sẽ thách thức sự thống trị của họ.

Nói chung, trong trung hạn đến dài hạn, việc tạo ra một sân chơi bình đẳng hơn trong khu vực có khả năng thách thức vị trí của các ông lớn (Toyota và Honda), trong khi nó lại tạo thuận lợi cho những tập đoàn nhỏ hơn như Suzuki, Mitsubishi và Isuzu tham gia thị trường mới. Cạnh tranh gia tăng và ít rào cản hơn sẽ làm giảm sức mạnh của các công ty lớn trong việc chống lại công ty nhỏ hơn, những công ty đang tìm cách tăng năng lực sản xuất. Cơ hội cho sự phát triển cho tất cả các nhà sản xuất sẽ được cải thiện đáng kể.

Theo http://country.eiu.com/ - PT

Từ khóa: AEC, sản xuất, xe hơi, khổng lồ