Đây là nhận định của bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công thương tại một hội thảo mới đây.

Chủ trương đẩy mạnh tự do thương mại hàng hóa, dịch vụ đầu tư

Nhiều người dự đoán, Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) sau khi thành lập (31/12/2015) sẽ tạo nên một cú sốc với doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga, việc thành lập AEC không tạo nên điều đó, và đây là một cột mốc đánh dấu thời điểm các nước ASEAN giảm thuế nhập khẩu xuống mức 0-5% đối với 97% biểu thuế, trong đó khoảng 90% số dòng thuế đã ở mức 0%.  

Với một khu vực thị trường chung rộng lớn cùng gần 100% hàng hóa được tự do lưu chuyển trong nội khối, AEC mở ra cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Môi trường kinh doanh được mở rộng theo hướng minh bạch và bình đẳng hơn sẽ là điều kiện để thu hút đầu tư nước ngoài không những từ các nước ASEAN mà cả từ các nước ngoại khối, đặc biệt là các nước đối tác FTA của ASEAN vào Việt Nam để tham gia vào chuỗi giá trị khu vực.

Ngoài ra, tham gia vào một sân chơi chung và chịu áp lực cạnh tranh từ các đối tác khu vực cả về trình độ quản lý, công nghệ và nhân lực sẽ buộc các doanh nghiệp Việt Nam phải tự cải tổ, thay đổi, nâng cao năng lực cạnh tranh để có thể tồn tại và phát triển. AEC cũng là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị tư thế và hành trang cho tiến trình hội nhập mạnh mẽ sắp tới.

Bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga cho biết AEC có 4 mục tiêu lớn. Thứ nhất, AEC hướng tới việc tạo ra tự do hàng hóa, thương mại, dịch vụ và đầu tư, đặc điểm này nhằm tạo ra thị trường đơn nhất và cơ sở sản xuất thống nhất. Thứ hai, AEC tăng cường sức cạnh tranh của ASEAN, đặc điểm này sẽ điều chỉnh chính sách cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng, quyền sở hữu trí tuệ, phát triển thương mại điện tử. Thứ ba, nhằm mục tiêu phát triển kinh tế, cân bằng giữa các thành viên ASEAN với nhau, các nước ASEAN có sáng kiến nhằm phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ; đồng thời tạo ra những ưu đãi cho 4 nước thuộc khối CLMV, tạo cơ hội thu hẹp khoảng cách phát triển với các thành viên ASEAN khác. Thứ tư, AEC mong muốn tăng cường hội nhập ngoài khối. Ngoài những đối tác quen thuộc, ASEAN đang đẩy mạnh hợp tác với Hoa Kỳ, EU hay Liên bang Nga.

ASEAN cần một quá trình theo thời gian

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cho rằng, hiện có nhiều luồng ý kiến khác nhau về vai trò của ASEAN đối với các quốc gia thành viên.

Thứ nhất, ASEAN hiện nay được đánh giá là một trong những tổ chức thành công nhất trên thế giới, đem lại nhiều lợi ích cho các nước thành viên, giữ vững các mục tiêu đề ra. Thứ hai, ASEAN là một tổ chức lỏng lẻo, thiếu đoàn kết do có sự phân hóa nhất định, người dân chưa nhận rõ được tác động và vai trò của tổ chức đối với đời sống của mình.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cũng nhấn mạnh, giống như các tổ chức khác, ASEAN cần có một quá trình hình thành và phát triển theo thời gian. Hiện nay, ASEAN có nhiều chương trình hành động và khi đi vào thực hiện, không chỉ có các cơ quan chính phủ mà cần có sự hỗ trợ từ nhiều cơ quan, tổ chức.

Ông Nguyễn Đăng Trung – Phó Vụ trưởng Vụ ASEAN, Bộ Ngoại giao cho hay, năm 2017 là thời điểm quan trọng của ASEAN, kỷ niệm 50 năm thành lập khối và là cơ hội củng cố thực hiện tầm nhìn 2025, xem xét đánh giá gia tăng hiệu quả hoạt động ASEAN.

Vào cuối tháng này, hội nghị cấp cao ASEAN sẽ xem xét cập nhật, hiến chương nhằm đưa ASEAN trở thành cộng đồng vững mạnh, xử lý tốt hơn các thách thức trong khu vực.

Các Hiệp định quan trọng được thực thi tương đối đầy đủ để hiện thực hóa AEC:

- Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN (ATIGA)

- Hiệp định Khung về Dịch vụ ASEAN (AFAS)

- Hiệp định về Di chuyển thể nhân trong ASEAN (MNP)

- Các Thỏa thuận Thừa nhận lẫn nhau về một số lĩnh vực dịch vụ - Hiệp định Đầu tư Toàn diện ASEAN (ACIA)

Nguồn: Báo Công Thương-Nhật Quang

Từ khóa: AEC, không tạo ra, cú sốc, cho doanh nghiệp, Việt Nam