Kể từ ngày 01/01/2024, Việt Nam chính thức áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu với mức thuế suất doanh nghiệp tối thiểu là 15%, áp dụng từ năm tài chính 2024. Chính phủ cũng đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư từ nguồn thu thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu và các nguồn hợp pháp khác để ổn định môi trường đầu tư, khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia và hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước đối với một số lĩnh vực cần khuyến khích đầu tư.

Với mong muốn giúp cơ quan nhà nước và doanh nghiệp nhìn nhận, đánh giá những cơ hội và thách thức trong thu hút đầu tư nước ngoài và các chính sách hỗ trợ đầu tư nước ngoài khi Thuế tối thiểu toàn cầu đi vào thực thi, từ đó đề ra các giải pháp cho hoạt động thu hút và hỗ trợ nhà đầu tư nước ngoài, Viện Nghiên cứu phát triển, Trung tâm Hỗ trợ Hội nhập quốc tế TP.HCM phối hợp Trung Tâm Trọng Tài quốc tế Việt Nam (VIAC) xây dựng kế hoạch tổ chức Hội nghị “Cơ chế thu hút và hỗ trợ nhà đầu tư trong bối cảnh thực thi Thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu” vào ngày 14/03/2024 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Hội nghị có sự tham dự của các đại biểu đến từ các Sở, ban, ngành Thành phố; Ban quản lý các KCX – KCN, khu công nghệ cao; các Hiệp hội doanh nghiệp trong nước, Hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài; các doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp FDI; các chuyên gia tư vấn thuế, đầu tư, luật; cán bộ các Viện nghiên cứu/Trường Đại học và các cơ quan truyền thông báo đài của Thành phố.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc – Đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam cho biết: “Gánh nặng về thuế do thực thi Trụ cột 2 theo Khung giải pháp Hai trụ cột để giải quyết các thách thức phát sinh từ nền kinh tế số theo cam kết tại Diễn đàn hợp tác toàn cầu về Chương trình chống xói mòn cơ sở thuế và dịch chuyển lợi nhuận (BEPS) sẽ là vấn đề mà nhà đầu tư cần phải đắn đo trong quá trình quyết định đầu tư cũng như mở rộng đầu tư tại Viêt Nam”. Do đó, doanh nghiệp sẽ được hưởng ít lợi ích hơn từ ưu đãi thuế khi thực thi cơ chế thuế mới. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức cạnh tranh trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam nói chung và tại Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng trong thời gian tới, làm giảm sức hấp dẫn của môi trường đầu tư kinh doanh ở Việt Nam, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh thu hút đầu tư nước ngoài gay gắt như hiện nay.

Hình ảnh: Ông Vũ Tiến Lộc – Đại biểu Quốc hội,
Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam phát biểu khai mạc tại Hội nghị

Phát biểu đề dẫn tại hội nghị, Ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM nhấn mạnh tầm quan trọng của đầu tư nước ngoài đối với phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố và định hướng các giải pháp thực hiện để nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư nước ngoài trong thời gian tới phù hợp với xu hướng chuyển dịch đầu tư đang diễn ra mạnh mẽ. Theo đó, Thành phố đang triển khai mạnh mẽ Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh. Tại Điều 7 của Nghị quyết 98 đã đưa ra danh mục ngành nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược về xây dựng Trung tâm đổi mới sáng tạo, R&D, công nghệ cao trong các lĩnh vực, công nghiệp vi mạch, bán dẫn, vật liệu mới, năng lượng sạch, cảng Cần Giờ,… Nghị quyết cũng định hướng các ưu đãi hấp dẫn đối với nhà đầu tư chiến lược như thuế thu nhập doanh nghiệp thông qua tính chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) bằng 150% chi phí thực tế, hưởng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan, thủ tục về thuế,…

Hình ảnh: Ông Phạm Bình An,
Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM phát biểu đề dẫn tại Hội nghị

Tham luận tại Hội nghị, Tiến sĩ Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) nhận định Thuế tối thiểu toàn cầu rất quan trọng, để không bỏ lỡ thì Việt Nam cần có cái nhìn đa chiều, đầy đủ về các nhà đầu tư chiến lược. Bên cạnh một số lợi thế mà Việt Nam đạt được, ông cũng chia sẻ thách thức lớn nhất mà nước ta và các địa phương gặp phải trong thu hút đầu tư nước ngoài, cụ thể phải kể đến là chi phí nhân công tăng và lao động thiếu hụt kỹ năng. Do đó, để cải thiện vấn đề này, Việt Nam cần cải thiện mặt bằng sản xuất kinh doanh, thể chế & môi trường kinh doanh, hạ tầng.

Hình ảnh: Ông Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) tham luận tại Hội nghị

Ông Đỗ Văn Sử, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chia sẻ thực trạng chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư hiện nay của Việt Nam, đánh giá khả năng cạnh tranh và thu hút FDI của Việt Nam với một số quốc gia trong khu vực. Ông Sử cũng chỉ ra một số định hướng trong xây dựng chính sách thu hút và hỗ trợ đầu tư trong bối cảnh áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam. Theo ông, tác động của chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư hiện nay của Việt Nam đòi hỏi phải có giải pháp ứng phó kịp thời, hiệu quả để ban hành các hình thức ưu đãi, hỗ trợ đầu tư mới sao cho phù hợp với cam kết quốc tế và hướng dẫn của OECD để đem lại hiệu quả cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, ưu đãi, hỗ trợ cần có tính chọn lọc để phù hợp với định hướng thu hút đầu tư và phát triển các lĩnh vực như công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, công nghệ sạch,… đảm bảo giá trị gia tăng cao, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu, đảm bảo tính khả thi, dễ thực hiện, tác động tối thiểu đến ngân sách Nhà nước,…

Hình ảnh: Ông Đỗ Văn Sử, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài,
Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham luận tại Hội nghị

Cũng tại Hội nghị, Tiến sĩ Trương Minh Huy Vũ, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đưa ra một số thực trạng trong thu hút FDI tại Thành phố Hồ Chí Minh, cách thành phố tận dụng Nghị quyết 98 và các xu hướng mới nâng cao hiệu quả thu hút FDI của Thành phố. Theo ông Vũ, liên quan tới phương thức đầu tư, theo Nghị quyết 98 thì nhà đầu tư chiến lược vẫn phải đầu tư theo quy định. Thành phố Hồ Chí Minh đang tập trung xây dựng hệ sinh thái về nghiên cứu, học hỏi các nước như Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc khi các quốc gia này bắt đầu phát triển một vấn đề thì phải có sự trao đổi, thảo luận về vấn đề đó trước, phải có những hỗ trợ liên tục diễn ra với mật độ và cường độ cao, nhằm tạo dựng cuộc sống thịnh vượng để thu hút tầng lớp trí thức tới sinh sống và làm việc tại đây, từ đó tạo nên đòn bẩy để thu hút FDI chứ không phải chỉ đơn giản là để xác định nguồn nhân lực. Hiện nay, thành phố cũng đã ban hành kế hoạch xúc tiến đầu tư thu hút FDI, kế hoạch chiến lược về công nghiệp, chuẩn bị thảo luận và ban hành chiến lược về tăng trưởng xanh, Net Zero, … thúc đẩy hạ tầng giải trí, hạ tầng về văn hóa, khởi công xây dựng rạp xiếc, đưa vào hàng loạt các công trình hợp tác đầu tư như nhà hát, khu triển lãm, các công viên, …

Hình ảnh: Ông Trương Minh Huy Vũ,
Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM tham luận tại Hội nghị

Tại phiên thảo luận với sự góp mặt của đại diện Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), các Sở ban ngành, Ban Quản lý KCX – KCN Thành phố, các chuyên gia thuộc các Viện nghiên cứu/Trường đại học, các Hiệp hội doanh nghiệp trong nước, nước ngoài và các doanh nghiệp FDI, … đã cùng nhau trao đổi, thảo luận về các giải pháp đột phá cho TP.HCM đạt được các mục tiêu về thu hút đầu tư nước ngoài trong bối cảnh mới. Hội nghị là cơ hội để doanh nghiệp và các bên liên quan thu thập được nhiều thông tin hữu ích, hiểu rõ hơn các quy định tại Nghị quyết số 107/2023/QH15 về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, từ đó vận dụng hiệu quả Thuế tối thiểu toàn cầu, góp phần nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư nước ngoài trong thời gian tới.

Hình ảnh: Quang cảnh Hội nghị

Với mong muốn tiếp tục đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp, trong thời gian tới, Trung tâm Hội nhập quốc tế thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục tổ chức nhiều chương trình thiết thực và hữu ích hơn đến các cá nhân, cộng đồng doanh nghiệp, các Hiệp hội doanh nghiệp và Hội ngành hàng.

Từ khóa: FDI, thu hút đầu tư, thuế tối thiểu toàn cầu, xu hướng mới, cơ hội phát triển

Nguồn: CIIS