Trong biểu cam kết dịch vụ, Việt Nam cam kết mở cửa đối với 11 ngành dịch vụ (110 phân ngành dịch vụ trong tổng số 150 phân ngành dịch vụ theo phân loại của WTO ), bao gồm các ngành:

1. Các dịch vụ kinh doanh
2. Các dịch vụ thông tin
3. Dịch vụ xây dựng và các dịch vụ kỹ thuật có liên quan
4. Dịch vụ phân phối
5. Dịch vụ giáo dục
6. Dịch vụ môi trường
7. Dịch vụ tài chính (bảo hiểm, ngân hàng, chứng khoán)
8. Dịch vụ y tế và xã hội (bệnh viện, nha khoa và  phòng khám)
9. Dịch vụ du lịch và dịch vụ liên quan
10. Dịch vụ giải trí, văn hóa và thể thao
11. Dịch vụ vận tải

Việt Nam chỉ không cam kết duy nhất ngành “dịch vụ khác”. Đối với một số ngành dịch vụ, Việt Nam được thực hiện dần theo một lộ trình từ 2 năm đến 7 năm, tính từ thời điểm gia nhập.

Về mặt nội dung, cam kết của Việt Nam được thể hiện theo cách tiếp cận của GATS. Thương mại dịch vụ, theo GATS bao gồm 4 phương thức: cung cấp qua biên giới (phương thức 1) – dịch vụ do nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài cung ứng được sử dụng tại Việt Nam; tiêu dùng ngoài lãnh thổ (phương thức 2) – thể nhân, pháp nhân Việt Nam di chuyển ra bên ngoài lãnh thổ Việt Nam để sử dụng dịch vụ tại nước sở tại; hiện diện thương mại (phương thưc 3) – Nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài thông qua hiện diện thương mại tại Việt Nam để cung ứng dịch vụ tại Việt Nam; hiện diện thể nhân (phương thức 4) – Nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài thông qua hiện diện của một thể nhân người nước ngoài để cung ứng dịch vụ tại Việt Nam.

Đối với phương thức 4, Việt Nam chưa cam kết mở cửa mà chỉ giành một số ngoại lệ hạn chế đối với  dịch vụ thú y (kèm theo hạn chế thể nhân người nước ngoài phải được sự cho phép của cơ quan quản lý thú ý Việt Nam), dịch vụ máy tính, dịch vụ tư vấn kỹ thuật và việc cho phép nhập cảnh, cung cấp dịch vụ của các nhà quản lý, chuyên gia, giám đốc điều hành của các hiện diện thương mại của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, những người chào bán dịch vụ, người chịu trách nhiệm thiết lập hiện diện thương mại, nhà cung cấp dịch vụ máy tính, dịch vụ tư vấn kỹ thuật theo hợp đồng.

Đối với phương thức 1, Việt Nam chỉ cam kết mở cửa cho các dịch vụ tư vấn, môi giới, dịch vụ viễn thông (phải có thỏa thuận thương mại với đối tác Việt Nam),  dịch vụ chuyển thông tin, các dịch vụ tài chính, bảo hiểm cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

Đối với phương thức 2, Việt Nam hầu như mở cửa cho toàn bộ các dịch vụ trong biểu cam kết trừ các dịch vụ không thể tiêu dùng ngoài lãnh thổ Việt Nam (ví dụ: xử lý nước thải…).

Đối với phương thức 3, Việt Nam có cam kết rất chi tiết về việc mở cửa thị trường. Việt Nam cam kết cho phép các nhà đầu tư nước ngoài được hoạt động cung cấp dịch vụ tại Việt Nam dưới hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh, doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài và hình thức chi nhánh trong một số ngành dịch vụ cụ thể. Việt Nam cũng bảo lưu một số hạn chế về tiếp cận thị trường đối với một số ngành quan trọng có giá trị gia tăng cao như tài chính, bảo hiểm hoặc có tác động lớn đến xã hội như giáo dục, y tế, (xem phụ lục số 1-các hạn chế tiếp cận thị trường và đối xử quốc gia trong biểu cam kết dịch vụ của Việt Nam).

Trong biểu cam kết, Việt Nam cũng bảo lưu một số ưu đãi đã thực hiện trong các dự án đầu tư nước ngoài trước khi gia nhập hoặc các ưu đãi theo các cam kết quốc tế trong các hiệp định tự do thương mại song phương, đa phương đã hoặc sẽ ký. Khi cam kết mở cửa thị trường dịch vụ, Việt Nam cũng cam kết đảm bảo quyền thanh toán dịch vụ, quyền chuyển vốn, lợi nhuận ra nước ngoài của nhà đầu tư nước ngoài.

Nhìn chung, các cam kết về mở cửa thương mại dịch vụ của Việt Nam khi gia nhập WTO có độ rộng và sâu hơn so với các cam kết trước đây của Việt Nam và động chạm rất nhiều đến thể chế của Việt Nam thông qua việc điều chỉnh khung pháp lý trong nước. Các cam kết về dịch vụ gia nhập WTO là khung cơ bản trong các hiệp định tự do thương mại của Việt Nam đã ký kết , cũng như đang đàm phán.

Việc mở cửa thị trường dịch vụ sẽ mở ra cánh cửa cho việc thu hút đầu tư trực tiếp từ nước ngoài, phát triển ngành dịch vụ trong cơ cấu kinh tế của Việt Nam nhưng đồng thời cũng tạo sức ép rất lớn cho các doanh nghiệp dịch vụ Việt Nam trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và chiếm lĩnh các ngành dịch vụ có giá trị gia tăng cao như tài chính, bảo hiểm, pháp lý.

TP

 Từ khóa: cam kết,  dịch vụ, thương mại, phương thức