Tác giả: Francisco Fontan là Đại sứ Liên minh Châu Âu tại ASEAN

Là những thành viên toàn cầu, EU và ASEAN có trách nhiệm thúc đẩy trật tự các quy tắc quốc tế và bảo tồn “giá trị chung toàn cầu” của các bên.

Tháng 1 vừa qua, tôi đã tham dự cùng bà Federica Mogherini- Đại diện cấp cao của EU về Chính sách đối ngoại và an ninh, tại Brussels khi bà là đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng EU- ASEAN lần thứ 22. Đây là một dịp đặc biệt, với sự tham gia của các thành viên chính phủ tại 10 nước ASEAN và các bộ trưởng ngoại giao đến từ 28 nước EU. Mặc dù, thành phố Brussels đang chuẩn bị cho đợt tuyết lớn đầu tiên của mùa đông, song sự tiếp đón mà chúng tôi dành cho các đối tác ASEAN thì thật sự nồng hậu.

Cuộc tranh luận trong phòng họp đã phản ánh chiều sâu và chiều rộng trong mối quan hệ giữa các bên, từ xung đột ở Trung Đông đến tầm quan trọng của Biển Đông và cuộc khủng hoảng ở Rohingya, đến việc phát triển thương mại, đầu tư, hay giáo dục đại học. Nhiều vấn đề được đề cập tuy nhiên tất cả cũng cùng chung một mục đích- tăng cường quan hệ hợp tác EU- ASEAN, kể cả ở các lĩnh vực mới như đánh bắt thủy sản trái phép, hay khởi động một cuộc đối thoại cấp cao mới về môi trường và biến đổi khí hậu, và một hiệp định về nguyên tắc để nâng cấp quan hệ EU – ASEAN lên tầm đối tác chiến lược.

Như bà Mogherini đã phát biểu sau cuộc họp, nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược là “một sự thừa nhận về bản chất chiến lược trong quan hệ đối tác mà chúng ta đã có trên nhiều lĩnh vực. Đây là một tín hiệu quan trọng cho thấy hai khu vực hội nhập tiên tiến và thành công nhất trên thế giới (EU và ASEAN) vẫn giữ vững lập trường ủng hộ chủ nghĩa đa phương và trật tự toàn cầu dựa trên quy tắc.”

Đồng chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng EU-ASEAN, bà Vivian Balakrishnan, Ngoại trưởng Singapore và là điều phối viên ASEAN cho các mối quan hệ của EU phát biểu “chúng tôi đưa quan hệ đối tác lên một tầm cao nhất, chúng tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm những lĩnh vực mới mà chúng tôi có thể hợp tác và học hỏi lẫn nhau, như an ninh mạng, an ninh hàng hải, kết nối và biến đổi khí hậu.” Một quan hệ đối tác thân thiết và sâu sắc giữa EU và ASEAN có tầm quan trọng chiến lược đối với cả hai khối khu vực.

Chúng tôi dĩ nhiên đã là các đối tác kinh tế quan trọng của nhau. Cho đến nay, khu vực tư nhân của chúng tôi là những nhà đầu tư đầu tiên tại ASEAN, chiếm một phần tư trong tổng đầu tư vào khu vực, và chúng tôi hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của ASEAN. EU đã ký kết hoặc đang đàm phán các hiệp định thương mại tự do và đầu tư với một số các thành viên ASEAN, đặt nền tảng cho việc tiến tới một khuôn khổ thương mại và đầu tư EU-ASEAN đầy tham vọng.

Chúng tôi đang nỗ lực để tăng các tuyến liên kết về giao thông và kết nối tổng thể. Theo tôi, nếu chúng ta sớm thông qua hiệp định Vận tải Hàng không Toàn diện liên khu vực chưa từng có từ trước đến nay giữa EU và ASEAN, hàng triệu người dân sẽ hưởng lợi và đặc biệt ngành du lịch và lữ hành sẽ đạt được những lợi ích lớn. Chúng ta có thể dựa trên điều này và thiết lập một Quan hệ đối tác kết nối toàn diện EU- ASEAN. Trong khi một số nước đang hoài nghi toàn cầu hóa và quay sang chủ nghĩa dân tộc kinh tế, ASEAN và EU cần phải cùng nhau tìm cách để củng cố các liên kết toàn cầu nhằm đem lại lợi ích cho tất cả và cho mọi người thấy được giá trị thực sự của thịnh vượng chung.

Và như chủ tịch ASEAN phát biểu, chúng tôi sẽ không để ai tụt lại phía sau.

EU vẫn là nhà tài trợ lớn nhất cho ASEAN, hỗ trợ ASEAN và các chính phủ trong khu vực cắt giảm tỷ lệ nghèo đói và mở rộng cơ hội. Cụ thể, EU đã hỗ trợ hơn 200 triệu euro (tương đương 225 triệu USD) cho quá trình hội nhập và kết nối khu vực của ASEAN, đặc biệt, EU đã hỗ trợ trên 2 tỷ euro viện trợ cho các nước thành viên ASEAN, chưa kể những hỗ trợ đơn lẻ từ 28 nước thành viên EU. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục đồng hành cùng ASEAN trong các vấn đề thảm họa thiên nhiên, từ sóng thần đến lốc xoáy, đặt việc cứu người lên trên hết.

Sự hợp tác, tình đoàn kết và thịnh vượng vẫn là điểm nổi bật trong các mối quan hệ của chúng tôi. Và mặc dù điều này vẫn được duy trì, song bối cảnh quốc tế diễn biến một cách nhanh chóng đang khiến chúng ta tập trung nhiều hơn vào các vấn đề chiến lược chủ chốt. Những tham vọng chung của ASEAN và EU chỉ có thể trở thành hiện thực một cách trọn vẹn trong một môi trường dựa trên nguyên tắc, hòa bình và ổn định. Đây là một trong những điều khiến ASEAN có vị trí vô cùng quan trọng đối với EU tại châu Á- không chỉ là một cộng đồng gồm 10 nước thành viên, mà còn là lực lượng nòng cốt của Hội nghị Đông Á, Diễn đàn khu vực châu Á, hay quá trình ADMM+. Và đây là lúc ASEAN và EU đã mở rộng hợp tác an ninh một cách đúng đắn - từ hoạt động buôn người đến tội pham an ninh mạng, từ an ninh hàng hải đến tội phạm xuyên quốc gia và hoạt động chống khủng bố.

Không nước nào có thể tự đạt được các mục tiêu trên. Các ngoại trưởng đã dành nhiều thời gian để bàn về các vấn đề môi trường, biến đổi khí hậu và phát triển bền vững hơn là những vấn đề khác. Chúng tôi đã thống nhất cùng nhau thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên hợp quốc, bao gồm cả Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.

Với từ cách là những thành viên của toàn cầu, EU và ASEAN có trách nhiệm thúc đẩy trật tự dựa trên các quy tắc quốc tế và bảo tồn “giá trị chung toàn cầu” của chúng ta. Với tư cách là đại sứ đầu tiên của EU tại ASEAN, tôi đã có được vinh dự to lớn khi chứng kiến mối quan hệ chiến lược giữa EU và ASEAN ngày một phát triển. Tôi tự tin rằng mối quan hệ các bên sẽ còn vươn xa hơn và chúng tôi sẽ giữ vai trò đầu tàu trong việc tìm ra giải pháp ứng phó với các thách thức trong tương lai.

Nguồn: Khmer Times

Từ khóa: Hội nghị bộ trưởng EU- ASEAN, thách thức toàn cầu, hợp tác, phát triển