Trong bối cảnh tương lai ngày càng không chắc chắn của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) trong việc đàm phán và thực thi các hiệp định thương mại đa phương, báo cáo hàng năm của WTO nêu bật những đóng góp đáng kể của tổ chức này cho sự thịnh vượng của các quốc gia đang phát triển. Xu hướng mới cho thấy rằng thương mại là một những nhân tố quan trọng để hỗ trợ phát triển, báo cáo viết, WTO và các quy tắc của nó nên được xem như là một phần của môi trường thuận lợi để thực hiện các chương trình phát triển từ sau năm 2015.

Bản báo cáo cũng đưa ra bốn xu hướng gần đây đã thay đổi đáng kể mối quan hệ tương hỗ giữa thương mại và phát triển: sự gia tăng của các nước đang phát triển, việc mở rộng chuỗi giá trị toàn cầu, giá cả cao hơn và tính chất mang tính toàn cầu của những cú sốc kinh tế vĩ mô. WTO có thể giúp các nước đang phát triển tận dụng, thích ứng và giảm thiểu rủi ro phát sinh từ các xu hướng này bằng cách đảm bảo rằng các quốc gia đều có ràng buộc cam kết để làm tăng sự ổn địnhchính sách thương mại của mình, tạo sự linh hoạt để các nước đang phát triển thực hiện tốt cam kết, hỗ trợ kỹ thuật, giúp các nước đang phát triển nâng cao năng lực giao dịch của nền kinh tế. WTO đã tạo ra một môi trường chính sách có thể dự đoán được, điều này giúp các hoạt động kinh tế phát triển mạnh. Và trong giai đoạn khủng khoảng kinh tế "lớn nhất trong 70 năm", WTO đã giúp bảo vệ các lợi ích kinh tế của các nước đang phát triển bằng cách duy trì cơ chế chế tự bảo vệ của mình.

Những điểm chính của báo cáo gồm:

Thương mại thúc đẩy tăng trưởng:GDP bình quân đầu người của các nước đang phát triển đã tăng 4,7% kể từ năm 2000, so với con số chỉ 0,9% của các nước phát triển.GDP của các nước đang phát triển hiện chiếm hơn một nửa sản lượng thế giới (tính theo sức mua tương đương). Mở rộng thương mại đã đem lại những thành tựu lớn trong thu nhập; thị phần của các nước đang phát triển trong thương mại toàn cầu đã tăng từ 33% lên 48% kể từ năm 2000.

Chuỗi giá trị toàn cầu: Hơn một nửa giá trị gia tăng từ tổng kim ngạch xuất khẩu của các nước đang phát triển đến từ chuỗi giá trị toàn cầu (GCV), và những thị phần của GVC dựa trên thương mại giữa các nước đang phát triển đã tăng gấp bốn lần trong 25 năm qua. Các GVC là động lực giúp cải tiến năng suất thông qua công nghệ và chuyển nhượng. Thống kê cho thấy các quốc gia tham gia sâu hơn vào GVC có tốc độ tăng trưởng cao hơn. Tuy nhiên, các nước đang phát triển cũng phải đối mặt với những trở ngại trong việc tham gia sâu hơn vào GVCs. Nhữngtrở ngại này bao gồm cơ sở hạ tầng và rào cản hải quan. Tuy nhiên, nhiều nước đang phát triển tham gia GVCs ở những công đoạn giản đơn yêu cầu kỹ năng thấp, do đó giá trị gia tăng thu được cũng thấp, và việc tham gia được vào các công đoạn có giá trị gia tăng cao đang là là thách thức đối với những nước này.

Giá hàng hoá tăng cao: Giá thực phẩm, năng lượng, kim loại và khoáng sản đã tăng gần gấp đôi kể từ năm 2000, và mức giá này còn có thể tăng cao hơn nữa do nhu cầu đang tăng mạnh từ các quốc gia lớn. Thị phần xuất khẩu nông sản toàn cầu của các nước đang phát triển đã tăng từ 27% lên 36%, nhưng những rào cản tiếp cận thị trường truyền thống như thuế quan và trợ cấp tiếp tục có ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng xuất khẩu và các rào cản phi thuế quan sẽ đóng một vai trò ngày càng quan trọng. Thương mại về tài nguyên thiên nhiên cũng tăng trưởng mạnh mẽ về cả giá trị lẫn khối lượng, nhưng sự tác động xấu đến xã hội và môi trường dokhai thác tài nguyên thiên nhiênvà đa dạng hóa kinh tế vẫn sẽ là thách thức lớn.

Cú sốc kinh tế vĩ mô: Sự sụp đổ thương mại trong giai đoạn khủng khoảng kinh tế 2008-2009 và tiến trình phục hồi cho thấy sự phụ thuộc của nền kinh tế các nước đang phát triển vào sự phát triển thịnh suy mang tính chu kỳ từ các nền kinh tế phát triển lớn. Việc lên xuống đều của kinh tế trên toàn thế giới đã chứng minhtínhliên thông, liên kếtmạnh mẽ giữa các nền kinh tế thông qua thương mại và tài chính, đặc biệt là vai trò của chuỗi cung ứng trong việc sụp đổ theo phản ứng chuỗi trong các cuộc khủng khoảng và tầm quan trọng của tài chính thương mại, vốn đã khô cạn. Tuy nhiên, thế giới đã không công nhận bảo hộ thương mại, điều này là do chúng ta có một bộ các quy tắc thương mại đa phương, và các nỗ lực giám sát hiệu quả của WTO, và các quốc gia ý thức được tác hại của bảo hộ thương mại đối với chính mình một khi họ đang ở trong một GVC, và cũng như sự phản ứng dây chuyền trong các cuộc khủng khoảng kinh tế.

Theo www.strtrade.com - PT

Từ khóa: WTO, đề cao, vai trò, nước đang phát triển, thích ứng, với thay đổi, toàn cầu